прва година

Од врските на насловите лесно може да достапите до содржините што ве интересираат:

1. Наставна програма за прва година стручно образование по македонски јазик и литература

Јазик

1. Наука за јазикот

- Знак; симболи и сигнали;

- Комуницирање, јазикот како средство за комуникација и како систем од знаци

- Видови комуникација

- Функциите на јазикот

- Национален (општонароден) јазик
(Дијалектите на националниот јазик;
Стандарден (литературен) јазик)

- Видови писма

2. Историски развој на македонскиот јазик

- Македонскиот јазик во семејството на (јужно) словенските јазици

- Почетоци на словенската писменост; старословенскиот јазик

- Македонската варијанта на црковнословенскиот јазик

3. Акцент

- Акцентот во македонскиот литературен јазик

- Отстапување од третосложното акцентирање

- Акцентски целости - видови (+ вежби)

4. Фонетика

- Глас и фонема; глас и буква

- говорни органи

- Поделба на гласовите; - Поделба на самогласките - Поделба на согласките

- Гласовни промени: - едначење по звучност;

- редување (замена на гласовите)

- испуштање (елизија) на гласовите (+ вежби од фонетика);

- обезвучување на крајот од зборот (како говорна форма)

5. Правопис

- Употреба на голема буква

- Правопис на некои согласки (ј, ќ, ѓ, л, љ)

- Правопис на броевите

- Удвоени согласки

- Слеано и разделено пишување на зборовите

- Делење на зборот на крајот од редот

- Скратеници и скратување на зборовите

- Интерпункциски и правописни знаци:
- точка

- запирка
- прашалник и извичник
- две точки, точка и запирка
- наводници, загради
- црта (тире), цртичка
- апостроф, надреден знак

Литература

1. Теорија на литературата

- Поим за текст (литературата и јазикот) - Литературата како уметност

- Настанокот на уметноста (видови уметност: просторна...)

- Фолклорот и митот како извори за литературата

- Наука за литературата;

- Поделби на литературата


- Епика: - стих и проза; - наратор, настан, лик, атрибути на ликот, сиже, фабула...;

- епски видови;

- епски видови во стих;

- епски видови во проза (митови, легенди, преданија, народни приказни, анегдоти, гатанки, пословици, поговорки, раскази и романи) - со примери

- Лирика: - особености; стих и проза, лирски субјект;

- лирски видови;

- композиција на песната (стих, строфа, метрика, ритам);

- ритмички стапки

- Видови стихови (силабичен, тонски, силаботонски, скалест, слободен); рима (паралелна, вкрстена, обградена; машка, женска, дактилска)


- сонет, сонетен венец;

фигуративноста на говорот: стилски изразни средства:


- Стилски изразни средства (фонетско-морфолошки: асонанца, алитерација, ономатопеја, парономазија, анафора, епифора, симплоха, палилогија)


- Стилски изразни средства (синтаксички: компарација, антитеза, словенска антитеза, реторско прашање, инверзија, елипса, асиндетон, полисиндетон, градација)

- стилски изразни средства (семантички: тропи: епитет, метафора, алегорија, симбол, метонимија, персонификација, хипербола, литота, иронија, парадокс)


- Лирско-епски видови (балада, романса, поема, роман во стих)

- Драма: - поим за драма, елементи на драмата, композиција - времето и просторот во драмата

- драмски видови

- Литературно-научни видови и публицистика - есеј - биографија, автобиографија - патопис, расправа, статија - репортажа, фељтон, полемика

2. Историја на литература

- Асиро-вавилонска литература; Гилгамеш

- Старохебрејска литература (Стар завет; Песна над песните, Нов завет)

- Древнобалканска (старогрчка) митологија

- избор раскажани митови - „Дедал и Икар“, „Тантал“, „Сизиф“, „Орфеј и Евридика“, „Ахил“, „Одисеј“, „Едип“, „Митот за златното јаболко“.

- Митот за Сизиф (текст)


- Хомер („Илијада“)

- „Илијада“ (прераскажана со илустрации)

3. Средновековна литература;

Почетоци на словенската писменост

- Панонски легенди: житијата на Кирил и Методиј; мисиите

- Охридска книжевна школа - Климент Охридски

- Пофалното слово од Климент

- Црноризец Храбар - О писменех


- О писменех (текстот)


лектири:


македонски народни песни